Jak przetrwać ząbkowanie? Sprawdzone metody

Ząbkowanie… To słowo budzi wiele emocji, prawda? Kiedy wydaje Ci się, że wszystko jest w jak najlepszym porządku: maluch uroczo gaworzy, śmieje się, a Tobie w końcu udało się wypić ciepłą kawę, nagle pojawia się ON – pierwszy ząb. A wraz z nim – mnóstwo śliny, płacz i nieprzespane noce. Jednak, nie ma co panikować – to przecież tylko ząbkowanie. Oto wszystko, co warto wiedzieć, aby przetrwać ten etap z dzieckiem i nie odejść od zmysłów.

Czym jest ząbkowanie?

Ząbkowanie to proces, w którym zęby mleczne – czyli te tymczasowe perełki – przebijają się przez dziąsła dziecka. Brzmi niewinnie? Dla malucha to jak próbować przecisnąć arbuza przez sitko. Nacisk na dziąsła powoduje ból, dyskomfort i ogólne niezadowolenie. Ale spokojnie, nie każde dziecko przechodzi ten proces aż tak boleśnie. Są szczęściarze, którzy przemykają przez niego jak ninja. Ząbkowanie to przełomowy okres w życiu maluszka, który kończy się najczęściej pomiędzy 2. a 3. rokiem życia. Co ciekawe, zęby mleczne formują się w życiu płodowym i to już około 6. tygodnia! U noworodka zęby choć wykształcone, są niewidoczne. Dopiero z czasem pokrywają się szkliwem, a kiedy cała korona zostanie nim pokryta, wykształca się korzeń, który powoli wypycha zęby z dziąseł.

Objawy ząbkowania

Zastanawiasz się, CZY TO JUŻ? Oto lista objawów, które mogą (choć nie muszą!) świadczyć o tym, że ząbek jest w drodze.

• Ślinienie się – i to nie takie subtelne. Maluch może być ciągle mokry – i to od brody, aż po pępek.
• Gryzienie wszystkiego, co się da – zabawki, kocyki, Twoje ramię, pilot od telewizora. Gdyby mógł, pogryzłby powietrze.
• Płaczliwość – dziecko przestaje być radosnym bobasem, łzy pojawiają się znacznie częściej i ze znacznie większą intensywnością.
• Trudności z zasypianiem – i częste pobudki w nocy.
• Podrażnione dziąsła – czerwone, spuchnięte, czasem z widoczną białą kropką.
• Utrata apetytu – wszystko, co wcześniej było „pycha”, teraz jest „ble”.
• Czasem też gorączka, lekka biegunka, a nawet… wysypka wokół ust (pojawia się ona w związku z intensywnym ślinieniem).

Uwaga! Jeśli objawy są bardzo nasilone – zwłaszcza wysoka gorączka i silna biegunka – nie zwalaj wszystkiego na zęby. Skonsultuj się z pediatrą. Ząbkowanie to jedno, infekcja – drugie.

Kiedy pojawiają się nowe zęby?

Standardowo – pierwszy ząbek wybija się między 4. a 10. miesiącem życia. Zwykle zaczyna się od dolnych jedynek, potem wychodzą górne jedynki, następnie dwójki i dalej, aż do zębów trzonowych. Cały proces trwa do około 2,5.–3. roku życia. Warto jednak pamiętać, że każde dziecko rozwija się w swoim tempie – są rekordziści z zębem już w 3. miesiącu. Są też tacy, którzy rodzą się już z ząbkiem, a także dzieci, u których pierwszy ząb pokazuje się po roku.

Poniżej, prezentujemy typowy „kalendarz ząbkowania”. Koniecznie się z nim zapoznaj!

1. Dolne siekacze środkowe (jedynki) – pojawiają się między 6. a 10. miesiącem – to one zwykle zaczynają całą przygodę.
2. Górne siekacze środkowe (jedynki) – ich wyrzynanie przypada zazwyczaj od 8. do 12. miesiąca.
3. Górne siekacze boczne (dwójki) – pojawiają się pomiędzy 9. a 13. miesiącem.
4. Dolne siekacze boczne (dwójki) – możesz spodziewać się ich w okresie 10. do nawet 16. miesiąca.
5. Pierwsze trzonowce (czwórki) – wyrzynają się najczęściej od 13. do 19. miesiąca. Uwaga – wchodzicie już w „poważne ząbki”. One naprawdę potrafią zrobić zamieszanie w małych dziąsełkach.
6. Kły (trójki) – pojawiają się między 16. a 22. miesiącem. Te małe kiełki wyglądają efektownie, niestety potrafią nieźle podrażnić dziąsła.
7. Drugie trzonowce (piątki) – czas na nie przypada w okolicach od 23. do 33. miesiąca. Jest to już finał wielkiej przygody! Kiedy te się pojawią, zestaw 20 zębów mlecznych jest gotowy!

Warto jednak mieć na uwadze, że kolejność wyrastania zębów mlecznych może się różnić. U niektórych dzieci, ząbkowanie zaczyna się od górnych jedynek, a w przypadku pozostałych ząbków kolejność jest bardziej losowa. Nie jest to powód do niepokoju – liczy się ogólny rozwój.

Fakty i mity na temat ząbkowania

Ząbkowanie obrasta w legendy szybciej niż temat pogody na osiedlowym forum. Oto kilka najczęstszych przekonań, które warto obalić (lub potwierdzić).

MIT: Wysoka gorączka zawsze oznacza ząbkowanie.
FAKT: Może oznaczać infekcję. Gorączka powyżej 38,5°C nie powinna być lekceważona.

MIT: Biegunka to standard przy ząbkowaniu.
FAKT: Tylko łagodna – i nie zawsze. Silna biegunka wymaga kontaktu z lekarzem.

MIT: Jeśli dziecko wcześnie ząbkuje, to szybciej zacznie mówić.
FAKT: Ząbki i mówienie to dwa różne światy.

Warto pamiętać, że zachowanie dziecka podczas ząbkowania może być zmianą o 180 stopni – w związku z bólem maluch może być rozdrażniony, marudny, kiepsko spać i być bardziej „mamowy” niż zwykle. Warto uzbroić się w cierpliwość i dawać szkrabowi jeszcze więcej bliskości, niż dotychczas (o ile to możliwe).

Jak przetrwać ząbkowanie?

To pytanie zadaje sobie każdy rodzic między 2. a 5. nieprzespaną nocą. Poniżej znajdziesz kilka sprawdzonych (i rodzicielsko przetestowanych) sposobów na przetrwanie tego niełatwego „ząbkowego” czasu.

Chłodne gryzaki – sprzymierzeniec podczas ząbkowania

Zimno łagodzi ból. Dobrym pomysłem jest więc wręczanie maluchowi schłodzonego gryzaka. Uważaj jednak, aby nie były one zbyt mocno zmrożone. Oprócz schłodzonej zabawki, dziecku mogą pomóc schłodzona łyżeczka lub zamrożone kawałki owoców (ta ostatnia opcja przeznaczona jest dla nieco starszych dzieci).

„Nie tylko zimne gryzaki…”, czyli co jeszcze zapewni ulgę maluszkowi podczas ząbkowania?

Gryzaki z wypustkami! Lekko elastyczne, łatwe do chwycenia, które dodatkowo masują dziąsła. Świetnie sprawdzą się podczas bolesnego wyrzynania ząbków. Natomiast, u nieco starszych dzieci świetnie okażą się specjalne smoczki z dziurkami, do których można włożyć kawałek zimnego owoca lub warzywa.

Masaż dziąseł – idealny w czasie ząbkowania

Umytym palcem możesz delikatnie masować opuchnięte dziąsełka. Po konsultacji z pediatrą, można użyć do tego specjalnego żelu.

Przytulanie – najlepsze lekarstwo na bolesne ząbkowanie

Czasem najlepszym lekarstwem jest obecność rodziców. Dziecko nie rozumie, dlaczego boli – ale wie, że na rękach u mamy czy taty jest bezpieczne.

Gdy żaden sposób nie przynosi ulgi… Czas na lekarstwo!

Jeśli ból jest silny i maluch nie może spać, a żaden z wcześniej wymienionych sposobów nie przynosi wytchnienia, pediatra może zalecić paracetamol lub ibuprofen w odpowiedniej dawce.

Ząbkowanie – ważny etap, który pozostawia mnóstwo wspomnień

Ząbkowanie to test – zarówno dla dziecka, jak i dla rodziców. Daj sobie prawo do zmęczenia i frustracji. Pamiętaj jednak, by nie wyładowywać później tych emocji na bliskich.

Każdy ząb, który się przebije, to krok do przodu. A potem – zostają wspomnienia, zdjęcia z pierwszym uśmiechem z jednym, małym ząbkiem i opowieści, którymi będziesz straszyć znajomych z noworodkami.