Maluszek w krainie snu – co warto wiedzieć?

Większość osób kojarzy sen z regeneracją i wypoczynkiem, jednak dla dzieci oznacza on znacznie więcej. Maluszek, który znajduje się w objęciach Morfeusza, rozwija się, a jego mózg przetwarza informacje z całego dnia. Badania pokazują, że aż 70% wzrostu mózgu dziecka zachodzi właśnie, kiedy smacznie śpi, a wszelkie niedobory w tym zakresie mogą prowadzić do poważnych konsekwencji. Dowiedz się, jak zadbać o prawidłowy sen dziecka!

Sen i jego rola w rozwoju malucha

Prawidłowy sen jest kluczowy dla rozwoju dziecka – zarówno pod kątem fizycznym, jak i psychicznym. To również czynnik, który wpływa na całą rodzinę – każdy niewyspany rodzic wie coś na ten temat. Tylko dlaczego właściwie jest on tak istotny? U noworodków i niemowlaków przede wszystkim wspiera – jak już wspomniano – rozwój mózgu, co przekłada się m.in. na pamięć, koncentrację czy zdolności językowe. Ponadto sen wpływa na regenerację układu nerwowego – pozwala wyregulować emocje oraz reakcje na stres. Odpoczynek wpływa również pozytywnie na odporność – kiedy dziecko śpi, organizm wytwarza białka odpornościowe, które wspierają małego człowieka w walce ze stanami zapalnymi i infekcjami.

Niedobór snu może przynieść poważne konsekwencje. Liczne badania naukowe wykazały m.in., że u dzieci w wieku 2-6 lat, które śpią mniej niż powinny, ryzyko zachorowania na ADHD jest dwukrotnie wyższe. Na przestrzeni lat naukowcy potwierdzili wiele takich negatywnych konsekwencji. Poniżej przedstawiamy niektóre z nich.

• Słabszy rozwój mózgu.
• Problemy z nauką – w związku z osłabioną koncentracją i pamięcią.
• Problemy z regulacją emocji – drażliwość, rozchwianie emocjonalne.
• Problemy zdrowotne – wyższe ryzyko m.in. otyłości, cukrzycy czy nadciśnienia.

Co ważne, kiedy brakuje ciągłości w odpoczynku maluszka, cierpi na tym niejednokrotnie cała rodzina. Sytuacja przekłada się na relacje i zdrowie psychiczne wszystkich jej członków – na przykład ryzyko wystąpienia depresji poporodowej wzrasta nawet o 50%.

Ile snu potrzebuje maluszek?

Zapotrzebowanie na sen różni się w zależności od wieku dziecka. Ogólnie rzecz biorąc, im mniejsze dziecko, tym więcej powinno spać. Warto w tym miejscu jednak podkreślić, że dzieci różnią się między sobą. Niektóre rozwijają się szybciej, więc nawet pomiędzy rówieśnikami mogą pojawić się różnice w zapotrzebowaniu na sen. Na ogół jednak eksperci podają, że w ciągu całej doby dzieci potrzebują:

• od 14 do 17 godzin snu – do 3. miesiąca życia,
• od 12 do 15 godzin snu – do czasu ukończenia 1. roku,
• od 11 do 14 godzin snu – do 2. roku życia,
• od 10 do 13 godzin snu – w wieku od 3 do 5 lat,
• od 9 do 12 godzin snu – w wieku od 6 do 12 lat,
• od 9 do 10 godzin snu – w wieku od 13 do 18 lat,
• minimum 7 godzin snu – od 18. roku życia.

Dzieci stopniowo skracają czas drzemek w trakcie dnia, najczęściej na dobę przypadają 2 drzemki, które trwają ok. 1.5 h. Stopniowo ten zakres zmienia się w jedną przerwę na spanie, z kolei do 5. roku życia większość dzieci całkowicie rezygnuje z drzemki.

Czy to mogą być zaburzenia snu?

Rodzic, którego dziecko nie przesypia spokojnie nocy lub ma problemy z zaśnięciem może zastanawiać się, czy fakt ten nie ma poważniejszego podłoża. Zdecydowanie warto monitorować sytuację i trzymać rękę na pulsie. Należy jednak również pamiętać, że taki stan nie musi oznaczać poważnych zaburzeń – może to być np. rozwijająca się infekcja, ząbkowanie lub skok rozwojowy. Warto w tym miejscu również podkreślić, że do ok. 1., a nawet 2. roku życia, nocne wybudzenia nie są uznawane za nietypowe, zwłaszcza w przypadku maluszków karmionych piersią.

W przypadku większych dzieci, warto udać się do specjalisty, kiedy trudności z zasypianiem lub przesypianiem całej nocy trwają od dłuższego czasu, a w ciągu dnia szkrab jest senny lub rozdrażniony. Dobrze jest również zaplanować konsultację lekarską w przypadku przerywanego oddechu w czasie snu, chrapania, lunatykowania czy zgrzytania zębami. Specjalista powinien w pierwszej kolejności wykluczyć choroby somatyczne, refluks, zapalenie uszu, AZS, przerost migdałka oraz problemy ze strony tarczycy. Najczęściej za zaburzenia snu u dzieci odpowiada jednak styl życia oraz rutyna okołosenna. Właśnie dlatego warto zadbać o jego prawidłową higienę. A skoro o tym mowa…

Prawidłowa higiena snu

W przypadku maluszków bardzo ważna jest rutyna, zwłaszcza ta związana ze snem. W ramach dbania o zdrowy, dobry jakościowo wypoczynek, warto zadbać o stałe pory chodzenia do łóżka i wstawania, które będą utrzymywane również w dni wolne. Dobrze jest również opracować konkretne rytuały, które będą jasno kojarzone z pójściem spać – jak kolacja, wyciszające zabawy, kąpiel czy czytanie książeczek.

Bardzo istotną kwestią jest również zapewnienie odpowiednich warunków do spania – pomieszczenie powinno być ciche i ciemne, a także gwarantować komfort psychiczny i fizyczny – ciasne łóżko, niewygodny materac czy nowe, nieznane miejsce nieprzystosowane do dziecka mogą wzbudzać niepokój i obniżać jakość snu. Pokój należy dobrze przewietrzyć, a w razie konieczności włączyć oczyszczacz powietrza. Warto również pamiętać o wygodnych, oddychających materiałach – zarówno jeżeli chodzi o piżamę, jak i całą pościel. Takie zabiegi powinny przynieść szybką poprawę w jakości snu Twojego maluszka.