Skok rozwojowy w życiu maluszka

Łzy, nerwy i ekspresowe zmiany nastroju. To nie wrażenia z oglądania dobrego serialu, a zachowania, które może zafundować rodzicom maluszek, szczególnie w pierwszym roku życia. Dla mamy i taty może to być niemały szok. Wszak, wiele osób inaczej wyobraża sobie rodzicielstwo. Wspomniane symptomy mogą świadczyć o skokach rozwojowych. Dowiedz się, czym jest skok rozwojowy, jak dokładnie go rozpoznać i co zrobić, żeby przetrwać te trudne chwile!

Czym są skoki rozwojowe?

Na pierwszy rzut oka można pomyśleć, że na początkowym etapie życia dziecko wyłącznie je, śpi i załatwia potrzeby fizjologiczne (najlepiej minutę przed wyjściem, kiedy ubrane jest w pięć warstw 😉). To jednak tylko pozory, bo w organizmie maluszka – zwłaszcza w mózgu – dzieje się naprawdę bardzo dużo. To właśnie tam, niczym budynki na nowych osiedlach deweloperskich, powstają nowe połączenia neuronalne, dzięki czemu maluszek uczy się postrzegać świat, przetwarzać informacje i ćwiczyć nowe umiejętności. W rozumieniu tych zmian i zależności z nimi związanych bardzo pomagają skoki rozwojowe – czym właściwie są?

Na wstępie warto zaznaczyć, że jak w wielu innych kwestiach, również i w tym przypadku, naukowcy są podzieleni i nie jest to koncepcja zaakceptowana przez wszystkie środowiska. Jednak wiele badań prowadzonych zarówno przez psychologów rozwojowych, jak i pediatrów wskazuje, że mają one miejsce. Sami rodzice również zauważają pewne określone zachowania poprzedzające pojawienie się zupełnie nowych umiejętności. Skoki rozwojowe są określane jako znaczące etapy, czyli swego rodzaju przełomowe momenty w rozwoju maluszka, przed którymi następują okresy regresji. W związku z tym, że dziecko ma wówczas na głowie, a właściwie w głowie bardzo dużo, często radzi sobie z tym natłokiem informacji i przemian w mózgu, odreagowując w określony sposób – jaki konkretnie?

Jak rozpoznać skok rozwojowy?

Skoki rozwojowe potrafią dać się we znaki i wielu rodziców potwierdzi to bez zawahania. Jednak nie u każdego maluszka okresy te przypominają burzę stulecia z opadami gradu wielkości strusiego jaja. Wiele w tym zakresie zależy od samego dziecka – jego indywidualnych cech, osobowości oraz warunków rozwoju. Choć mogą się one różnić, warto znać najpopularniejsze symptomy skoków rozwojowych, a należą do nich:

Większa płaczliwość

Płacz u maluszka pojawia się dużo częściej i trudniej go uspokoić.

Potrzeba bliskości

Szkrab wręcz się do Ciebie przykleja, wykazuje ogromną potrzebę noszenia na rękach i tulenia.

Niespodziewane zmiany nastroju

Dziecko potrafi w kilka sekund przejść od radości do furii lub płaczu.

Problemy ze snem

Częstsze pobudki w nocy, a także trudności w zasypianiu również są typowymi objawami skoku rozwojowego.

Spadek apetytu

Maluch nie je w takich ilościach jak dotychczas albo odmawia zjedzenia uwielbianych dotąd potraw. U dzieci, które nie są jeszcze na etapie rozszerzania diety, również może pojawić się problem z jedzeniem.

Rozpoznanie powyższych objawów może pomóc w ich łagodzeniu i wsparciu maluszka w tym bez wątpienia trudnym dla niego czasie.

Najważniejsze skoki rozwojowe w życiu bobasa

Każde dziecko jest inne. Dlatego nie ma żadnej reguły dotyczącej tego, kiedy u konkretnego maluszka pojawi się skok rozwojowy. Na szczęście dla rodziców istnieją jednak pewne wskazówki, dotyczące tego, kiedy można się spodziewać skoku rozwojowego. W pierwszym roku życia dziecka przypadają one zazwyczaj:

Około 5. tygodnia – maluszek zaczyna rozumieć pierwsze wrażenia (dźwiękowe, zapachowe, dotykowe), pojawia się uśmiech, dłuższa dzienna aktywność, unoszenie główki na brzuchu.
Około 8. tygodnia – dziecko zaczyna rozpoznawać proste wzory, zaczyna machać rączkami i nóżkami, rozpoznaje twarze najbliższych, reaguje na zewnętrzne bodźce.
Około 12. tygodnia – szkrab zaczyna rozumieć pewne zmiany i w związku z tym może przykładowo modulować głos w zależności od danej sytuacji. Przekręca główkę na bok, obserwuje obiekty, wkłada rączki i zabawki do buzi.
Około 19. tygodnia – maluch zaczyna pojmować skutki działań. Ma zdecydowanie lepszą koordynację ruchów. Próbuje samodzielnie siadać, chwytać przedmioty kciukiem i palcem wskazującym, zaczyna odczuwać lęk separacyjny.
Około 37. tygodnia – dziecko zaczyna rozumieć kategorie i klasyfikować na tej podstawie otaczający świat. Próbuje raczkować, robić miny przed lustrem, przytulać zabawki.
Około 46. tygodnia – szkrab zaczyna rozumieć, że działania mają określoną kolejność, czyli na przykład to, że ubieranie butów i kurtki poprzedza wyjście na spacer. Pojawia się umiejętność naśladowania dźwięków, wspinania się na kanapę i schodzenia tyłem. Można też usłyszeć pierwsze słowa.

Po 1. roku życia kolejnych ważnych skoków rozwojowych można spodziewać się około 13. miesiąca. Dziecko zaczyna wówczas obserwować i pojmować przyczynę oraz skutek danej sytuacji. Mając 15. miesięcy, maluch zaczyna zmieniać schematy, chętniej posługuje się słowami tak oraz nie. Natomiast kończąc 18. miesięcy, szkrab dopasowuje zasady do zmieniających się okoliczności.

Skok rozwojowy – jak sobie z nim radzić?

Skok rozwojowy – a ściślej ujmując, poprzedzający go okres regresji – stanowi poważne wyzwanie zarówno dla malucha, jak i dla rodziców. Dziecko zachowuje się inaczej niż dotychczas. W oczach opiekunów czasem nawet irracjonalnie. W tym wymagającym okresie ważne jest wsparcie i komunikacja rodziców. Nawet przytulenie, podzielenie się obserwacjami i wygadanie się sobie nawzajem co do własnej irytacji potrafi zdziałać cuda. Jeżeli natomiast chodzi o dziecko, warto zadbać o bezpieczną przestrzeń i stymulujące rozwój zabawki. Dobrze jest również uzbroić się w cierpliwość i zrozumienie, a także zapewnić maluchowi poczucie spokoju. Dobrze jest nie zapominać o rutynie – pomaga ona regulować oraz stabilizować emocje, a także daje większe poczucie kontroli. Powodzenia!