Co się dzieje z noworodkiem po porodzie? Pierwsze dni w szpitalu

Ufff! Poród za Tobą… Wtem dostajesz na ręce małe zawiniątko, a łzy szczęścia spływają po Twoich policzkach. Cudowna chwila, która z pewnością zostanie z Tobą na całe życie. I gdy tak leżysz z maluszkiem, wciąż nie mogąc przestać się zachwycać, nie wiesz jeszcze, że prawdziwy zamęt dopiero przed Tobą. Już niedługo położne i lekarze zaczną zasypywać Cię różnymi informacjami, rzucając przy tym terminami, z którymi być może zetkniesz się pierwszy raz. Dowiedz się, co dokładnie dzieje się z noworodkiem po porodzie!

Kontakt skóra do skóry

Zanim poznasz wszystkie procedury i badania, jakim poddawana jest większość szkrabów po urodzeniu, warto zrobić krok w tył i naświetlić, co będzie się działo zaraz po pojawieniu się malucha na świecie. Na ogół, jeśli nie ma medycznych przeciwskazań, odbywa się wówczas pierwszy kontakt nagiego ciała maluszka z ciałem mamy. Noworodek jest delikatnie osuszany, okrywany pieluszkami, by zanadto nie tracił ciepła, ale zanim weźmiesz go na ręce, z założenia powinien być nagi i nieumyty. Zastanawiasz się pewnie, dlaczego? Tak zwane kangurowanie ma ogromne znaczenie i potwierdzają to badania – kontakt ten przynosi szereg korzyści w ramach procesów emocjonalnych i fizjologicznych. Postaraj się wczuć w sytuację noworodka – około 9 miesięcy spędził on w ciepłym, ciemnym i w miarę wygłuszonym miejscu. Było mu przytulnie – aż tu nagle, ni z tego, ni z owego przymusowo musiał opuścić ten „raj”. Jest zimno, dziwnie jasno, a co najważniejsze – nie słychać uspokajającego bicia serca mamy… To naprawdę może być stresujące!

Kontakt „skin to skin” (w skrócie STS) ma pomóc dziecku płynnie przejść ze środowiska wewnątrzmacicznego do świata zewnętrznego, co pozwala zredukować stres związany z porodem. Dzięki STS dziecko ma sprzyjające warunki do prawidłowej termoregulacji. Kangurowanie ma również korzystny wpływ na procesy neurobehawioralne. Badania wykazały nawet, że maluszki po kontakcie STS lepiej przybierają na wadze i szybciej mogą opuścić szpital! Warto dodać, że w przypadku porodu rodzinnego, zakończonego cesarskim cięciem, gdy bezpośrednio po porodzie nie zawsze jest możliwość przeprowadzenia kontaktu „skin to skin” z mamą, wówczas to tata może jako pierwszy kangurować dziecko.

Jakie badania przechodzi noworodek?

Będąc w szpitalu z noworodkiem, możesz mieć wrażenie, że jest on rozchwytywany niczym mały celebryta – tylko zamiast wywiadów i zdjęć, maluszek jest porywany w związku z badaniami, szczepieniami i innymi procedurami medycznymi. Jakim badaniom poddawane są dzieci tuż po urodzeniu?

Ocena stanu noworodka po porodzie

Być może kojarzysz, że dziecko po porodzie otrzymuje określoną liczbę punktów. To wynik badania neonatologa lub pediatry, które odbywa się jak najszybciej (często w trakcie kontaktu „skin to skin”). Taka ocena przeprowadzana jest za pomocą skali Apgar. Zgodnie z jej założeniami, dziecko może otrzymać od 0 do 10 punktów. Sprawdzane są wówczas: kolor skóry, oddychanie, napięcie mięśniowe, tętno i reakcje na bodźce. W czasie pierwszego badania noworodek jest też ważony i mierzony, dzięki temu można wyłapać ewentualne problemy ze zdrowiem na wczesnym etapie.

Test pulsoksymetryczny

Noworodek jest również poddawany badaniu pulsoksymetrem, który sprawdza poziom nasycenia krwi tlenem. W celu wykonania pomiaru, urządzenie jest umieszczane na prawej nóżce dziecka. Badanie to jest całkowicie bezbolesne, a pozwala na wyeliminowanie krytycznych wad serca, które na tym etapie życia nie dają wyraźnych objawów.

Badania przesiewowe

Polskie procedury obejmują przeprowadzenie badań przesiewowych w kierunku aż 26 chorób (stan na rok 2024). Testy te obejmują takie choroby jak: mukowiscydoza, fenyloketonuria, hypotyreoza, rdzeniowy zanik mięśni (SMA), wrodzony przerost nadnerczy oraz 21 najczęściej występujących w naszym kraju chorób metabolicznych. W przypadku nieprawidłowych wyników i konieczności powtórzenia badania, zawiadomienie przychodzi pocztą. Natomiast, gdy informacja zwrotna się nie pojawia, oznacza to, że wyniki są poprawne.

Badanie słuchu

Badanie w kierunku niedosłuchu u noworodków zostało rozpowszechnione na oddziałach noworodkowych, dzięki Wielkiej Orkiestrze Świątecznej Pomocy, która odpowiednio wyposażyła w tym celu szpitale. Badanie jest bezbolesne i wykonywane przy pomocy specjalnej sondy. Warto wiedzieć, że wynik może być zafałszowany, na przykład przez obecną w uchu maź płodową lub, gdy dziecko jest niespokojne i płacze w trakcie badania.

Pierwsze szczepienia noworodka

Szczepienie noworodka odbywa się już w pierwszej dobie od urodzenia. Dzieci poddaje się dwóm szczepieniom – przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (jest to pierwsza dawka) oraz przeciwko gruźlicy (nie ma w tym przypadku dawek przypominających, ponieważ nie mają one wpływu na skuteczność szczepienia). Obie choroby stanowią poważne zagrożenie, zwłaszcza dla tak młodego organizmu, który dopiero nabiera odporności. Reakcje poszczepienne mają na ogół łagodny przebieg i ustępują po kilku dobach. Co ciekawe, Polskie Towarzystwo Wakcynologii bierze pod uwagę możliwość wykonywania tych szczepień w późniejszym czasie, jednak na razie jest to jedynie wstępna idea.

Inne procedury po porodzie

Zastanawia Cię, co jeszcze dzieje się z Twoim dzieckiem tuż po jego przyjściu na świat? Przede wszystkim maluch po urodzeniu jest specjalnie oznakowany – i choć nie brzmi to dobrze, ma ogromne znaczenie. Noworodek otrzymuje dwie opaski identyfikacyjne, na których widnieje imię i nazwisko mamy, jego płeć, a także godzina i data narodzin. Opaski pozostają na rączce na czas pobytu w szpitalu. Jak już wspomniano, w pierwszym momencie po urodzeniu, maluszek jest osuszany i w miarę możliwości oddawany do kontaktu STS. Warto jeszcze zaznaczyć, że w pierwszej dobie położne kąpią dziecko, jednak rodzice mogą sobie tego nie życzyć. Część specjalistów wskazuje bowiem, że maź płodowa stanowi naturalną ochronę dziecka i powinna być usuwana dopiero w domowych warunkach.

Zbliżamy się już do końca artykułu, jednak chcemy wspomnieć jeszcze o pewnych, niemniej ważnych zabiegach. Z bardziej znaczących procedur, jakim poddaje się po urodzeniu Twojego szkraba, jest zabieg Credego. Polega on na zakraplaniu oczu 1% azotanem srebra. Takie działanie ma na celu wyeliminowanie ryzyka rzeżączkowego zapalenia spojówek. Kolejnym zabiegiem wykonywanym w celu zapewnienia noworodkowi pełnej ochrony jest podanie witaminy K, która w znacznym stopniu eliminuje ryzyko wystąpienia krwawień, kiedyś określanych jako choroba krwotoczna noworodków. Jak widać, po ciężkiej przeprawie, jaką jest dla Twojego maleństwa poród – tak, tak, dla niego to również ogromny wysiłek! – czeka na Niego jeszcze trochę zabiegów, z których na pewno nie będzie zbyt zadowolony. Najważniejsze, co możesz w tym czasie dla Niego zrobić, to przytulanie i pokazanie, że jesteś blisko!